Examining the Role of AI in Qualitative Research: Insights from Document Analysis of Daisaku Ikeda’s Peace Proposal
AI in Qualitative Research
DOI:
https://doi.org/10.59455/qietp.55Keywords:
Qualitative Research, Document Analysis, Artificial Intelligence (AI), Daisaku IkedaAbstract
Üretken yapay zekânın (YZ) kullanımı, nitel veri analizinde yazılım etrafındaki tartışmayı daha da karmaşık hale getirmiştir. YZ'nin yanlış kullanımı, araştırmacıların analitik becerilerini azaltır ve onları verilerle anlamlı bir şekilde etkileşimden uzaklaştırarak, yalnızca "yeterince iyi" YZ tarafından üretilen sonuçların kabul edilmesini teşvik eder (Duke, 2025). Bu çalışma, bu endişeleri, Daisaku Ikeda'nın 2020 barış önerisini analiz ederek, bu tür zorlukların gerçek araştırma pratiğinde nasıl ortaya çıktığını göstermek suretiyle incelemektedir. YZ araçlarını kullanmadan önce, araştırma ekibi bağımsız olarak Ikeda'nın barış önerisini analiz etti ve soruları ayrı ayrı yanıtladı. Daha sonra, araştırmacılar birbirlerinin yanıtlarını paylaştılar ve gözden geçirdiler ve her bir soru için tek bir paragrafa sentezleyerek, her paragrafın Ikeda'nın mesajlarının derinliğini yansıtmasını sağladılar. İnsan sistematik anlam oluşturma yanıtları daha sonra YZ tarafından üretilen yanıtlarla karşılaştırıldı. Bulgular, geri alma destekli üretim (RAG) tekniklerinden bağımsız olarak, hem standart hem de gelişmiş YZ sistemlerinin, nüans, bağlam ve insan duygusundan yoksun halüsinasyonlar ve formülsel yanıtlar ürettiğini göstermektedir. Makale, yapay zeka araçlarının verimliliğinin cazip olmasına rağmen, araştırmacıların her zaman şu soruyu düşünmeleri gerektiği sonucuna varıyor: "Niteliksel araştırma yapmanın amacı nedir?" Nihayetinde, araştırma, yapay zeka tarafından kolayca üretilebilen izole bilgi parçalarını sunmakla ilgili değil, derinlemesine anlayış yoluyla yaşamları etkilemekle ilgilidir.
References
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40.
Braun, V., Clarke, V., Hayfield, N., & Terry. G. (2019). Thematic analysis. In P. Liamputtong (Ed.), Handbook of research methods in health social sciences (pp. 843–860). Springer.
Christou, P. A. (2024). Thematic analysis through artificial intelligence (AI). The Qualitative Report, 29(2), 560–576. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2024.7046
Duke, M. R. (2025). Artificial intelligence and the end(s) of qualitative data analysis. Human Organization, 1–3. https://doi.org/10.1080/00187259.2025.2546439
Goulah, J. (2024a). Daisaku Ikeda on artificial intelligence (AI) and existential happiness: Intuition, the poetic mind, and human education at the posthuman turn. The Journal of Oriental Studies, 33, 201–236.
Goulah, J. (2024b). Daisaku Ikeda: Introduction to the man, his influences, and educational thought. In: Geier, B.A. (eds, pp. 1511–). The Palgrave Handbook of Educational Thinkers. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-25134-4_210
Ikeda, D. (2000). Peace through dialogue: A time to talk, thoughts on a culture of peace (2000 Peace Proposal). https://www.daisakuikeda.org/assets/files/peace2000.pdf
Ikeda, D. (2020). Toward our shared future: Constructing an era of human solidarity (2020 Peace Proposal). https://www.daisakuikeda.org/sub/resources/works/props/2020-peace-proposal-full/
Ikeda, D. (2022). Transforming human history: The light of peace and dignity. https://www.daisakuikeda.org/assets/files/peaceproposal-2022.pdf
Ikeda, D. (2025a). Daisaku Ikeda: A biographical sketch. https://www.daisakuikeda.org/main/profile/bio/bio-01.html
Ikeda, D. (2025b). Peace proposals. https://www.daisakuikeda.org/sub/resources/works/props/
Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). Jossey-Bass.
Microsoft Education (2025). Five quick prompting tips to get more from your AI assistant. https://www.microsoft.com/en-us/education/blog/2024/06/five-quick-prompting-tips-to-get-more-from-your-ai-assistant/
Morgan, H. (2022). Conducting a qualitative document analysis. The Qualitative Report, 27(1), 64–77. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2022.5044
Paulus, T. M. & Marone, V. (2025). “In minutes instead of weeks”: Discursive constructions of generative AI and qualitative data analysis, Qualitative Inquiry, 31(5), 395–402. https://doi.org/10.1177/10778004241250065
Wood, L. M., Sebar, B., & Vecchio, N. (2020). Application of rigour and credibility in qualitative document analysis: Lessons learnt from a case study. The Qualitative Report, 25(2), 456-470. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2020.4240
World Tribune (2024a). A life dedicated to dialogue (Part 1). https://www.worldtribune.org/2024/a-life-dedicated-to-dialogue-part-1/
World Tribune (2024b). A Life Dedicated to Dialogue (Part 2). https://www.worldtribune.org/2024/a-life-dedicated-to-dialogue-part-2/
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Qualitative Inquiry in Education: Theory & Practice

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.


